[ بَ / بِ / بی ] (اِ) بیهوده. بیهده. برهود. چیزی را گویند که نزدیک بسوختن رسیده و آتش آن را زرد کرده باشد. (برهان). چیزی که نزدیک است حرارت آتش آن را زرد کند. (از رشیدی). پارچه و یا چیز دیگ ...
لغتنامه دهخدا
[ دَ ] (مص) باطل گفتن. (آنندراج). یاوه و بی معنی گفتن. (ناظم الاطباء).
۱. ناحق؛ باطل. ۲. یاوه. ۳. بیفایده؛ عبث.
فرهنگ فارسی عمید
[ بَ / بِ دَ / دِ ] (ن مف / نف) (از مصدر بیهودن) جامه ای را گویند که نزدیک بسوختن رسیده باشد. (آنندراج) (برهان). جامهٔ نیم سوخته که بهیچ کار نیاید. برهوده. (شرفنامهٔ منیری). رجوع به بیهده و ...
انجام کار بیهوده و بیفایده.
[ دَ / دِ گُ تَ ] (مص مرکب) یاوه گفتن. لاطائل و بیهوده سخن گفتن. لغو گفتن. یاوه سرایی کردن. تهذار. تفحش. (منتهی الارب). عتر. لغو. لاغیة و ملغاة. (منتهی الارب). هجر. (ترجمان القرآن). هذاء. هذ ...
[ دَ / دِ خَ ] (نف مرکب) که بخیره خندد. که خندهٔ نامعقول کند. خیره خند. گزاف خند. (یادداشت مؤلف): خندهٔ هرزه مایهٔ جهل است مرد بیهوده خند نااهل است.سنایی.
[ دَ / دِ خوا / خا ] (حامص مرکب) حالت و کیفیت و صفت بیهوده خوار. کنایه از اسراف و خرج بیجا کردن. (ناظم الاطباء). اسراف و ولخرجی و هرزه خرجی. تبذیر. باددستی. (ناظم الاطباء): چنان نیز یکسر ...
[ دَ / دِ ] (ص مرکب) کسی که کار بی فایده و بی حاصل میکند. (ناظم الاطباء). میاط: اِهزال؛ بیهوده کار یافتن کسی را. هَزِل؛ نیک بیهوده کار. (منتهی الارب). || مردم ناچیز. || مسخره و لطیفه ...
[ دَ / دِ ] (نف مرکب) بی فایده کوشش کننده. کنایه از ناتوان و غیرقادر به انجام کار: مکن ای جهاندار و بازآر هوش پشیمان شود مرد بیهوده کوش.فردوسی.
[ دَ / دِ ] (حامص مرکب) صفت بیهوده گوی. تکلم بی معنی. هذیان. (ناظم الاطباء). هزل. (منتهی الارب). فشار: هذاء؛ بیهوده گویی از بیماری و خواب. (منتهی الارب). رجوع به بیهده گویی شود.
[ دَ / دِ ] (حامص مرکب) بیهدگی. حالت و کیفیت بیهوده. بطلان. عدم حق. (ناظم الاطباء). لاطائلی. عمل لغو: ور بدست جاهل بیباک باشد یک زمان دفتر بیهودگی و سبحهٔ علیا شود. ناصرخسرو. - به بیهودگی ...