[ خُ زَ ] (اِخ) حصنی از اعمال ینبع بارض تهامه نزدیک مکه بوده است. (از معجم البلدان یاقوت حموی).
لغت‌نامه دهخدا
[ خَ زَ / زِ ] (اِ) لبلاب. عشقه. || (ص) پیچنده. تابنده. || پیچیده. تافته شده. || بروی هم حلقه شده. (از ناظم الاطباء).
(اِخ) نام کوتلی است به افغانستان در ۲۹ هزاروپانصدگزی جنوب شرقی زیباک از نواحی اشکاشم، تابع بدخشان، ارتفاع آن تخمیناً ۴۹۲۷ متر و بین خط ۷۱ درجه و ۳۶ دقیقه و ۶ ثانیه طول شرقی و خط ۳۶ درجه ...
(خَ بُ زِ) (اِ.) گیاهی است از تیرة کدوییان که میوه اش درشت و شیرین و آب دار است. ؛ پوست ~ زیر پای کسی گذاشتن کنایه از: وسیلة اغفال کسی را فراهم کردن و او را دچار لغزش ساختن.
فرهنگ فارسی معین
[ خَ بُ زَ / زِ ] (اِ) میوه ای است شیرین و لذیذ و خوشبو و کلان. (ناظم الاطباء). میوه خوشبودار کلان چرا که «خر» بالفتح بمعنی کلان و «بزه» بضم موحده و فتح زاء معجمه بمعنی میوهٔ شیرین و خوشبودا ...
[ خَ بُ زَ / زِ اَ ] (اِ مرکب) گیاهی است که میوهٔ زردفام و نرم با بوی مطبوع دارد و تازهٔ آنرا چون دندان مز خورند و هم از آن مربا و سالاد سازند. (یادداشت بخط مؤلف).
[ خَ بُ زَ / زِ ] (اِ مرکب) فالیز خربزه و خیار و جز آن. (ناظم الاطباء). کشت زار حاوی خربزه. مَبطَخه. (یادداشت بخط مؤلف): قاضی که به رشوت بخورد پنج خیار ثابت کند از بهر تو صد خربزه زار. سعدی ...
[ خَ بُ زِ طَ خَ ] (اِ مرکب) حنظل. (زمخشری).
[ خَ بُ زَ / زِ یِ اَ جَ ] (ترکیب اضافی، اِ مرکب) حنظل. (منتهی الارب) (ناظم الاطباء). هندوانهٔ ابوجهل.
[ خَ بُ زَ / زِ یِ ] (ترکیب اضافی، اِ مرکب) حنظل را گویند و آنرا به کرمانی خرزهره و بعربی علقم می نامند. (برهان قاطع) (از آنندراج) (از ناظم الاطباء). هندوانهٔ ابوجهل. کبست. (یادداشت بخط مؤلف ...
[ خَ بُ زَ / زِ یِ شَ تَ / تِ ] (ترکیب وصفی، اِ مرکب) نوعی خربزه است در مشهد.
[ خَ بُ زَ / زِ یِ هِ ] (ترکیب وصفی، اِ مرکب) هندوانه. شامی. (یادداشت بخط مؤلف): غرغره کردن چون آب عنب الثعلب... و کشکاب و آب خربزهٔ هندو خوردن و بدان غرغره کردن. (ذخیرهٔ خوارزمشاهی). خربز ...