لیلةالقدر
معنی
[ لَ لَ تُلْ قَ ] (ع اِ مرکب) شب
اندازه کردن کارها. (ترجمان القرآن
جرجانی). شبی که در آن تقدیر چیزها کرده
شود. شبی است در سال یکبار و در تعیین آن
اختلاف روایات است مگر نزدیک اکثر، شب
بیست وهفتم رمضان است و عبادت این شب
بهتر از عبادت هزار ماه است. (غیاث). در این
شب تقدیر امور سال می شود و روح و ملائکه
به زمین نازل میشوند و آن شب نوزدهم یا
بیست ویکم یا بیست وسوم رمضان یا یکی
دیگر از شبهای سال است. صاحب کشاف
اصطلاحات الفنون آرد: لیلهٔ قدر، شبی است با
عزت و شرف که هرکه در آن طاعت کند عزیز
و مشرف گردد. و در اصطلاح سالکان، شبی
که سالک را به تجلی خاص مشرف گرداند تا
بدان تجلی بشناسد قدر و رتبهٔ خود را به
نسبت با محبوب و آن وقت ابتداء وصول
سالک باشد، یعنی جمع و مقام اهل کمال در
معرفت:
در شب قدر قدر خود را دان
روز در معرفت سخن میران.
کذا فی کشف اللغات -انتهی :
شب عاشقت لیلةالقدر است
چون تو بیرون کنی رخ از جلبیب.رودکی.
با رنگ و نگار جنت العدنی
با نور و ضیاء لیلةالقدری.منوچهری.
و اندر ماه رمضان لیلةالقدر است، آنک
جلالت او اندر قرآن پیدا آمده است و گفتند که
او را بدههٔ پسین جویند و نیز گفتند به طاقهای
این دهه و چون مجهول بود بیشتر گمانی بر
شب بیست وهفتم افتاده است اندر باب او.
(التفهیم بیرونی ص ۲۵۲).