[ تُ عَ / عِ یِ ءِ ] (اِخ) قناةالسویس. (المنجد). ترعه ای که بحر احمر را به دریای متوسط متصل میکند و طول آن ۱۶۸هزار گز است و به سال ۱۸۶۹ م. از بورسعید (پورت سعید) تا بندر سوئز حفر گردید. (از المنجد). ترعهٔ سوئز بوسیلهٔ «فردینان دو لسپس» سیاستمدار معروف فرانسوی پایه گذار حفر ترعهٔ پاناما احداث شد. این ترعه فاصلهٔ بین لندن تا بندر بمبئی را چهل درصد کوتاه کرده در سال ۱۸۷۵ انگلستان توانست با خرید مقداری از سهام این ترعه، خود را در اداره و نظارت ترعهٔ سوئز سهیم سازد. پس از جنگ دوم جهانی و کشمکش های طولانی در سال ۱۹۴۵ دولت بریتانیا ناگزیر گردید که نیروی نظامی خود را از ترعهٔ سوئز خارج نماید. با آنکه قرارداد بهره برداری از این ترعه تا سال ۱۹۶۸ معتبر بود، پس از روی کار آمدن سرهنگ عبدالناصر و بدست گرفتن تمام قدرت در مصر (۱۹۵۴)، در ۱۹۵۶ ملی شدن ترعهٔ سوئز را اعلام و از کمپانی ترعهٔ سوئز خلع ید کرد و ادارهٔ ترعه را دولت مصر در دست گرفت. باآنکه دولتهای فرانسه و انگلیس برای حفظ منافع خود و جلوگیری از ملی شدن این ترعه مداخلهٔ نظامی کردند و مدتی هم بین نیروهای مصر و انگلیس و فرانسه تصادفات شدیدی روی داد، بر اثر دخالت مجدّانهٔ دولت امریکا و مخصوصاً سازمان ملل متحد قوای فرانسه و انگلیس خاک مصر را ترک گفتند و در سال ۱۹۵۸ بین دولت مصر (جمهوری متحد عرب) و کمپانی سابق ترعهٔ سوئز موافقت نامه ای امضا شد که بر طبق آن قرار شد که دولت مصر مبلغ ۲۳میلیون لیره بمدت پنج سال از بابت جبران خسارت به سهامداران ترعهٔ سوئز بپردازد.