ابن میثم
معنی
[ اِ نُ مَ ثَ ] (اِخ) کمال الدین
میثم بن علی بن میثم بحرانی. یکی از فضلای
علما و متکلمین ماهر. وفات او به سال
۶۷۹ هـ . ق. ابن طاوس سید عبدالکریم بن
احمد و نیز مفیدالدین بن جهم از او روایت
کنند. و خواجهٔ طوسی علیه الرحمه او را به
تبحر در حکمت و کلام می ستاید و شریف
جرجانی بجلالت قدر او معترف است و
صدرالدین محمد شیرازی حکیم مشهور در
حاشیهٔ تجرید از او بسیار نقل کند و شرح
نهج البلاغه که در چند مجلد به نام خواجه
عطاملک جوینی کرده است از تبرز او در
تمام فنون اسلامی و ادبی و حکمی و اسرار
عرفانی حکایت می کند. او در بادی عمر در
بحرین بود و منزوی و معتزل میزیست تا
آنگاه که علمای حله و عراق در نامه ای که
بدو نوشتند از اعتزال و انزوای او گله کردند
و او در جواب این نامه سفری به عراق و
پس از زیارت عتبات ائمهٔ معصومین
علمای عراق را دیدار کرد. علاوه بر شرح
نهج البلاغهٔ سابق الذکر که به نام شرح کبیر
معروف است دو شرح دیگر یکی متوسط و
دیگری صغیر دارد. و کتاب اشارات تألیف
استاد خویش علی بن سلیمان بحرانی را نیز
شرح کرده است. و کتاب دیگر او قواعد
المرام در علم کلام است که در ۶۷۶ بپایان
رسانیده و کتاب معراج سماوی و رساله ای
در وحی و الهام و کتابی به نام البحر الخضم
و شرح المأة کلمه و کتاب النجاة فی القیامة
فی تحقیق الامامة و کتاب استقصاء النظر
فی امامة الائمة الاثنی عشر. قبر او در بلاد
بحرین در قریه ای موسوم به حلتا یکی از
قراء ثلاثهٔ ماحوز است. و بعضی مدفن او را
در نواحی عراق گفته اند.