[ نُ ] (اِخ) ابن محمدبن منصور التمیمی، مکنی به ابوحنیفة و معروف به ابن حیون و القاضی النعمان، از ارکان و داعیان مذهب فاطمیهٔ مصر است. وی در قیروان ولادت و نشأت یافت، ابتدا مذهب مالکی داشت سپس به مذهب باطنیه گروید. از علوم فقه و قرآن و ادب و تاریخ، حظی وافر داشت. با المهدی و القائم و المنصور و المعز معاصر بود و با المعز به مصر رفت و در آنجا منصب قضا یافت و در همانجا به سال ۳۶۳ هـ . ق. درگذشت. او راست: اختلاف اصول المذاهب، دعائم الاسلام و ذکر الحلال و الحرام، مختصر، المناقب و المثالب، ردود، المجالس و المسایرات، الهمة فی آداب اتباع الائمة، مختصر الآثار فیما روی عن الائمة الاطهار، اساس التأویل الباطن، و غیره. (از الاعلام زرکلی ج ۹ ص ۸). رجوع به ابن خلکان ج ۲ ص ۱۶۶ و لسان المیزان ج ۶ ص ۱۶۷ و النجوم الزاهرة ج ۴ ص ۱۰۶ و الذریعة ج ۳ ص ۲۵۱ شود.