(اِخ) نام بلوکی به نزدیکی طهران.
ناحیتی به جنوب غربی طهران. در نزهة
القلوب حمداللََّه مستوفی آمده: و طهران و
فیروزان از معظم ناحیت غار است. این
ولایت به چهار قسم است ناحیت اول بهنام و
در او شصت پاره دیه است، ورامین و خاوه از
معظم قرای آن ناحیه است. دوم ناحیت
سبورقرچ و در او نود پاره دیه است. قوهه و
شندر و ایوان کیف از معظم قرای آنجاست.
سیوم ناحیت فشابویه است و در او سی پاره
دیه است. کوشک و علیابار و کیلین و جرم و
قوج اغاز معظم قرای آنجاست. چهارم ناحیت
غار است و سبب تسمیهٔ غار آن است که
امام زاده ای از فرزندان امام موسی کاظم
علیه السلام را در ری قصد کشتن او کردند و او
از آن ظالمان فرار کرد و در نواحی جال کولی
غاری پدید آمد امام زاده پناه بدان غار برده
غایب شد و الحال آن ناحیت را جهت غایب
شدن آن بزرگوار به ناحیت غار نامیده شد؛ و
دارای چهل پاره دیه است طهران و مشهد
امامزاده حسن بن الحسن علیه السلام که به
جیان مشهور است و فیروز بهرام و دولت آباد
از معظم قرای آن ناحیت است و غله و پنبهٔ
آنجا سخت نیکو آید و بسیار بود و اکثر
اوقات آنجا فراخی و ارزانی باشد و قحط و
غلا از روی ندرت اتفاق افتد و از آن ولایت
غله و دیگر ارزاق به بسیار ولایات برند و از
میوه هاش انار و امرود و عباسی و شفتالو و
انگور نیکو است اما خورندهٔ میوه های آنجا بر
مسافران از تب ایمن نبود و اهل شهر و اکثر
ولایات شیعهٔ اثناعشری اند. الا دیه قوهه و
چند موضع دیگر که حنفی باشند و اهل آن
ولایت آن موضع بدین سبب قوهه خران
میخوانند و در ری اهل بیت بسیار مدفون اند و
از اکابر و اولیا آسوده اند چون ابراهیم خواص
و کسائی سابع قراءالسبعة و محمدبن الحسن
الفقیه و هشام شیخ جمال الدین ابوالفتوح و
جوانمرد قصاب، و حقوق دیوانی آن ولایت با
آنچه داخل آن تومان است پانزده تومان و
یکهزار و پانصد دینار است. (نزهة القلوب
مقالهٔ ثالثه ص ۵۳ و ۵۴ و ۵۵). در جغرافیای
سیاسی کیهان ذیل تقسیمات حکومتی تهران
آمده است: ۱- تهران و حومه. ۲- فیروزکوه.
۳- دماوند. ۴- لواسان و رودبار و لورا و
شهرستانک. ۵- طالقان. ۶- خوار. ۷-
ورامین. ۸- غار و پشاپویه... (ص ۳۱۲). و در
ص ۳۴۹ ذیل جاده های تهران آرد: جاده های
طبیعی غار و شهریار و ساوه در طرف جنوب
و کن در طرف مغرب. و در جدول ص ۳۲۶
ذیل عدهٔ قری، نواحی و جمعیت تقریبی
ولایت طهران آرد: ناحیهٔ غار، شهر آن
حضرت عبدالعظیم عدهٔ قری و نواحی ۱۷۴،
جمعیت تقریبی ۲۹۱۵۶. و ذیل غار و
پشاپویه در ص ۳۵۸ آرد: از شمال محدود
است به کوه سه پایه و حومهٔ طهران و کن و از
مغرب به شهریار و از جنوب به دریاچهٔ قم و
کویر و از مشرق به ورامین. قسمت شمالی آن
موسوم به غار و قسمت جنوبی پشاپویه
است. کوههای حسن آباد و کناره گرد از شمال
غربی به جنوب شرقی در آن امتداد یافته، رود
کن و رود کرج و رود شور از شمال غربی
وارد این بلوک گردیده از جنوب شرقی خارج
شده و در هنگام پرآبی به مسیله میرود ولی
قسمت عمدهٔ اراضی آن به واسطهٔ قنوات
متعدد که سرچشمهٔ آنها در جنوب تهران است
مشروب میشود و طول این قنوات گاهی
بسیار و آب آنها فراوان است مانند قنات
فیروزآباد و امین آباد و غیره، محصولات آن
غلات و صیفی و پنبه و تریاک و میوه است.
گله داری آن مهم و قسمت عمدهٔ لبنیات آن به
تهران حمل میشود. جادهٔ شوسهٔ تهران به قم
از غار میگذرد و شعبی از آن جدا شده به
قرای مختلف متصل میگردد و جادهٔ ورامین
نیز از آن منشعب میشود و همچنین راه آهن
حضرت عبدالعظیم به طول ۸۳۶۵ گز آن را به
حضرت عبدالعظیم وصل میکند و شعبه ای از
آن به شمال کوه بی بی شهربانو رفته سنگ
حمل میکند. مرکز آن قصبهٔ حضرت
عبدالعظیم است. <۳۰۰۱>.
(جغرافیای سیاسی کیهان ص ۳۵۸ ببعد).