[ اَ مَ ] (اِخ) (کوپریلی زاده
فاضل...) او پسر وزیر اعظم کوپریلی محمد
پاشاست و یکی از صدور عظام دورهٔ سلطان
محمد رابع است. مولد او در ۱۰۴۵ هـ . ق. در
کوپری که از متصرفات پدر او بود، میباشد.
پس از اکمال تحصیلات در ۱۰۶۷ بکارهای
دولتی درآمد و در ۱۰۶۹ رتبهٔ وزارت ارزروم
یافت و سال بعد والی شام شد و در ۱۰۷۱ او
را باسلامبول خواستند و سمت قائم مقامی
صدراعظم بدو دادند و چون پدر او یکسال
پس از این آنگاه که بیمار از ادرنه عودت کرد،
وفات یافت، احمدپاشا بجای پدر رتبهٔ
صدارت یافت و چون در این وقت امپراطور
نمسه برخلاف عهد بقلاع اردل تعرّض کرد،
احمد در ۱۰۷۴ عنوان سرعسکری را نیز
ضمیمهٔ مقام صدارت خود کرده و بدانسو
سوق جیش کرد و قلعهٔ اوبوار را محاصره
کرده و پس از ۲۶ روز موفق بفتح و غلبه ای
بزرگ گردید و به بلگراد بازگشت و زمستان
را بدانجا گذرانید و در اول بهار قصد هجوم
داشت و در این وقت از طرف امپراطوری
نمسه سفیری نزد او آمده و عهدنامه ای بمنافع
عثمانی با نمسه منعقد گردید. در ۱۰۷۷ بقصد
تسخیر قلعهٔ قندیّه واقع در جزیرهٔ اقریطش که
از بیست و یکسال بدینطرف مکرّر برای فتح
آن از طرف دولت عثمانی سوق جیش شده و
فتح میسر نشده بود حرکت کرد و پس از
بیست و نه ماه صرف مساعی در ۱۰۸۰ قندیه
را فتح کرد و تمام جزیرهٔ اقریطش بتصرف
دولت عثمانی درآمد و او فاتح و مظفر به ادرنه
بازگشت و چون در سال ۱۰۸۳ قرال لهستان
مغایر عهدنامه بعض تجاوزات کرده بود
فاضل احمدپاشا در رکاب پادشاهی
بدانسوی شد و بار دیگر مظفر و منصور گردید
و او با همهٔ فضل و کمال و محاسن بعلت
کثرت انهماک در لذّات در چهل و دو سالگی
حلیف فراش و اسیر بستر بیماریهای گوناگون
شده و آنگاه که در رکاب همایون بسال
۱۰۸۷ به ادرنه آمد در نزدیکی جسر ارکنه
درگذشت و جنازهٔ وی باسلامبول برده و در
جنب قبر پدرش بخاک سپردند. مدت
صدارت او پانزده سال و نیم بود و او هشتصد
جلد کتاب دیگر بر کتابخانه ای که پدر او
تأسیس کرده بود اضافه کرد. رجوع به
قاموس الاعلام شود.