اجسام مختلفةالطبایع
معنی
[ اَ مِ مُ تَ لِ فَ
تُطْ طَ یِ ] (ترکیب وصفی، اِ مرکب) مؤلف
کشاف اصطلاحات الفنون آرد: عبارت است
از عناصر و آنچه از موالید ثلاثه از عناصر
ترکیب مییابند و اجسام بسیطهٔ
مستقیمةالحرکتی که مواضع طبیعیهٔ آن
اندرون جوف فلک قمر است. و به اعتبار
اینکه اجسام مزبوره اجزاء مرکبات میباشند
آنها را ارکان مینامند، که از آن روی رکن
هرچیز جزء آن محسوب گردد. و نیز به اعتبار
آنکه اجسام مزبوره اصول مرکبات است آنها
را اسطقسات و عناصر خوانند. زیرا اسطقس
در زبان یونانی اصل هرچیز را گویند، و
همچنین است عنصر در زبان تازی. جز آنکه
اطلاق اسطقسات بر آنها به اعتبار آن است که
تألیف مرکبات از آنها میباشد. و اطلاق
عناصر به اعتبار آن است که مرکبات بسوی
آنها انحلال مییابد. پس در اطلاق لفظ
اسطقس معنی کون و در اطلاق لفظ عنصر
معنی فساد در نظر گرفته شده است، چنانکه از
تعریفات سید جرجانی چنین مستفاد
می گردد.