[ اَ مَ ] (اِخ) بغدادی. عبدالقاهربن
طاهربن محمد تمیمی. از مشاهیر ادباء و
فقهای شافعیه است. او را در حساب و فرائض
ید طولی بوده است. مولد و منشأ او بغداد
است سپس به نشابور شد و تا گاه وفات
بدانجا بزیست وی فقه از ابواسحاق اسفراینی
فراگرفت و پس از مرگ استاد خویش بجای
او در مسجد عقیل بتدریس و املاء پرداخت و
وی صاحب ثروت و مالی بسیار بود و طلاب
علوم را از مال خویش احسان میکرد و در
سال ۴۲۹ هـ . ق. به اسفراین درگذشت. او
راست: کتاب التکملة در حساب. و تفسیر
قرآن کریم و تأویل متشابه الاخبار و کتاب
فضائح المعتزلة و کتاب الکلام فی الوعید
الفاخر فی الاوائل و الأواخر و کتاب ابطال
القول بالتولید و کتاب فضائح الکرامیه و کتاب
معیارالنظر و کتاب تفضیل الفقیر الصابر
علی الغنی الشاکر و کتاب الایمان و اصوله و
کتاب الملل و النحل و کتاب التحصیل در
اصول فقه و کتاب الفرق بین الفرق و کتاب
بلوغ المدی فی اصول الهدی و کتاب نفی خلق
القرآن و کتاب الصفات. و او را شعر نیز بوده
است و از جملهٔ اشعار اوست:
شبابی و شیبی دلیلا رحیلی
فسمعاً لذاک و ذومن دلیلی (؟)
و قد مات من کان لی من عدیل
و حسبی دلیلاً رحیل العدیلی.
ابن خلکان گوید: ابومنصور عبدالقاهربن
طاهربن محمد بغدادی فقیه اصولی شافعی
ادیب. او در فنون عدیده خاصه در علم
حساب ماهر بود و در آن فن او را توالیف
نافعه است و از جمله کتاب التکملة و نیز
عارف بفرائض و نحو بود و او را اشعاری
است و حافظبن عبدالفاخربن اسماعیل
الفارسی در سیاق تاریخ نیشابور ذکر او
آورده است. او با پدر خویش به نیشابور شد و
صاحب مال و ثروتی بود همهٔ آن مال بر اهل
علم و حدیث انفاق کرد و از علم خویش مالی
نیندوخت و در علوم مختلفه تصنیفات کرد و
بر اقران خویش در فنون پیشی گرفت و در
هفده فن درس گفت و معلم او در فقه استاد
ابواسحاق اسفراینی بود و ناصر مروزی و
زین الاسلام قشیری و جز آنان از ائمهٔ وقت
نزد او تلمذ کرده اند و به سال ۴۲۹ هـ . ق.
بمدینهٔ اسفراین درگذشت و بجنب قبر شیخ
خود استاد ابواسحاق مدفون گشت.