ماده‌گرایی تاریخی [جامعه‌شناسی]

محور اصلی فلسفۀ مارکسیستی تاریخ که بر پایۀ آن معماری کامل یک جامعه و نیز قوانینی که بر تحولات آن حاکم است به‌واسطۀ روابط و ساختارهای مادی و نحوۀ تطور آن دریافت‌پذیرتر و تحلیل‌پذیرتر است، به‌ عبارت دیگر، در طول تاریخ، نیروهای مادّی اجتماعی در کنش افراد جامعه نقش تعیین‌کننده دارند، نه آرمان‌ها و هدف‌هایی که آگاهانه برای خود ترسیم می‌کنند