[ گُ سَ ] (اِخ) ده کوچکی است از دهستان لنگا شهرستان شهسوار که در ۲۶هزارگزی جنوب خاوری شهسوار و ۱۵۰۰گزی جنوب راه شوسهٔ شهسوار به چالوس واقع و دارای ۴۰ تن سکنه است. (از فرهنگ جغرافیایی ایرا ...
لغت‌نامه دهخدا
[ گُ مَ حَ لْ لَ ] (اِخ) دهی است از دهستان سدن رستاق بخش کردکوی شهرستان گرگان که در یازده هزارگزی خاور کردکوی و ۲هزارگزی جنوب راه شوسهٔ گرگان به بندر ترکمن واقع است. هوای آن معتدل و مرطوب ...
[ گُ کَ ] (اِخ) دهی است از دهستان اسپیور و شوراب بخش مرکزی شهرستان ساری که در ۵هزارگزی جنوب باختری ساری و پانصدگزی جنوب راه شوسهٔ ساری به شاهی دشت واقع است. هوای آن معتدل، مرطوب و مالاری ...
[ گِ رَ ] (فعل مضارع) مخفف گیرد. از مصدر گرفتن. (حاشیهٔ برهان قاطع چ معین): یک نیمهٔ گیتی ستد و سیر نباشد تا نیمهٔ دیگر بگرد دیر نباشد.منوچهری. ره دین گرد هرکه دانا بود به دهر آن گراید که ...
[ گَ دِ ] (ترکیب اضافی، اِ مرکب) غباری باشد که در پرتو آفتاب که از روزنه بر جایی افتد ظاهر گردد و آن را به عربی سعراره خوانند. (برهان).
[ گِ وَ دَ ] (مص مرکب) جمع کردن. فراهم آوردن. (از آنندراج): اگر بخشش و دانش و رسم و داد خردمند گرد آورد با نژاد.فردوسی. چو شد پادشا بر جهان یزدگرد سپه را ز شهر اندرآورد گرد.فردوسی. که هرچن ...
[ گَ بَ طِ دی دَ ] (مص مرکب) گرد بر خاطر نشستن. غمگین شدن. اندوهناک شدن : دوم چون مرکبت را پی بریدند وز آن بر خاطرت گردی ندیدند. نظامی (خسرو و شیرین).
[ گِ بَ گِ ] (ق مرکب) دور تا دور. همهٔ اطراف : عنکبوت بلاش بر دل من گرد بر گرد برتنید انفست.خسروی. چو با تاج شاهی مرا دشمن است همه گرد بر گردم اهریمن است.فردوسی. یکی نامور شاه را تخت ساخت ...
[ گَ دِ زُ مُ رْ رُ ] (ترکیب اضافی، اِ مرکب) کنایه از سبزهٔ نورسته. || خط نودمیدهٔ خوبان. (برهان) (آنندراج) (انجمن آرا).
[ گِ شُ دَ ] (مص مرکب) جمع شدن. گرد آمدن. تجمع کردن. مجتمع شدن. اجتماع کردن. فراهم آمدن : رأس العین شهری است خرم و اندر وی چشمه هاست بسیار، و از آن چشمه ها پنج رود برخیزد و به یک جای گر ...
[ گَ فُ گِ رِ تَ ] (مص مرکب) دور چیزی را گرد گرفتن. آلوده شدن چیزی به گرد. گردناک شدن. احاطه به گرد شدن.
[ گَ نِ دَ ] (مص مرکب) زائل ساختن. برطرف کردن. در بیت زیر از نظامی به معنی جامهٔ کبود عزا را به جامهٔ سرخ شادی تبدیل کردن است : به مرجان ز پیروزه بنشاند گرد طلایی زر افکند بر لاجورد. نظا ...